Wraz ze wzrostem temperatur, wraca problematyka pracy w warunkach okresowo uciążliwych dla zatrudnionych pracowników. Wysoka temperatura może powodować wiele istotnych dla zdrowia zmian w organizmie, wiążących się głównie z jego odwodnieniem oraz utratą cennych minerałów. Pracodawcy w świetle obowiązującego prawa, mają obowiązek zapewnić swoim pracownikom posiłki i napoje profilaktyczne. Dotyczy to zarówno osób wykonujących czynności służbowe w pomieszczeniach, jak i pracowników zatrudnionych przy pracach na terenie otwartym. Obowiązek zapewnienia posiłków i napojów profilaktycznych dla pracowników regulują dwa akty prawne: Art. 232 ustawy z 26 czerwca 1974 – Kodeks pracy (t.j. Dz. U. 2020, poz. 1320), oraz 1 pkt. 2, §4, §5, §8 Rozporządzenia Rady Minis­trów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profi­laktycznych posiłków i napojów (Dz.U. nr 60 poz. 279  z późn. zm.) Zawarte w nich uregulowania dotyczą dwóch obszarów – posiłków oraz napojów profilaktycznych.

Uprawnieni do korzystania z posiłków profilaktycznych są pracownicy wykonujący następujące prace:

  1. związane z wysiłkiem fizycznym, powodu­jącym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal u mężczyzn i powyżej 1100 kcal dla kobiet,
  2. związane z wysiłkiem fizycznym, powodu­jącym w ciągu zmiany roboczej wydatek energetyczny powyżej 1500 kcal u męż­czyzn i powyżej 1000 kcal u kobiet, jeśli praca wykonywana jest w pomieszcze­niach zamkniętych, w których ze wzglę­dów technologicznych utrzymuje się tempera­tura poniżej 10°C lub powyżej 25°C,
  3. związane z wysiłkiem fizycznym, powodu­jącym w ciągu zmiany roboczej wydatek energetyczny powyżej 1500 kcal u męż­czyzn i powyżej 1000 kcal u kobiet, wyko­nywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym (od dnia l listopada do 31 mar­ca),

oraz pracownicy

  1. wykonującym prace pod ziemią,
  2. zatrudnieni przy usuwa­niu klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych.

Uprawnieni do korzystania z napojów profilaktycznych są pracownicy wykonujący prace:

  1. w warunkach gorącego mikroklimatu powyżej 25°C,
  2. w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością siły chłodzącej powietrza (WCI) powyżej1000,
  3. na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10°C lub powyżej 25°C,
  4. związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet,
  5. stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.

Warto również pamiętać o następujących zasadach, spójnych dla obu obszarów, zarówno napojów jaki i posiłków profilaktycznych:

  1. Pracodawca zapewnia pracownikom napo­je w ilości zaspakajającej potrzeby pracowników, odpowiednio zimne lub gorące w zależności od warunków wykonywania pracy. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników.
  2. Posiłki i Napoje winny być wydawane pracow­nikom w dniach wykonywania prac uzasadniających ich wydawanie, w czasie regulamino­wych przerw po przepracowaniu 3-4 godzin w wyżej wymienionych warunkach. Napoje należy udostępnić pracownikom w ciągu całej zmiany roboczej.
  3. Jeśli pracodawca nie ma możliwości wydawa­nia posiłków ze względu na rodzaj wykonywa­nej pracy lub ze względów organizacyjnych, może w czasie pracy zapewnić:
  • korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
  • przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych pro­duktów.
  1. Pracodawca może także zapewnić pracownikowi możliwość spożycia posiłku w czasie pracy w inny sposób niż wydanie jednego dania gorącego, w szczególności przez przekazanie produktów umożliwiających przygotowanie posiłku we własnym zakresie lub bonów, talonów, kuponów oraz innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie takich produktów lub posiłku, jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych nie ma możliwości wydawania pracownikowi posiłku w tej formie.
  2. Pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pie­niężny za posiłki i napoje.

Jak zatem prawidłowo uregulować niniejszy system w prowadzonej firmie ?

  • Przeprowadzić analizę zapisów wspomnianych na początku artykułu aktów prawnych,
  • Określić jakich obszarów może dotyczyć lub dotyczy prowadzona działalność,
  • Wydać stosowne zarządzenie wraz z listą uprawnionych osób w przedmiotowej sprawie,
  • Zapoznać z zarządzeniem wszystkich pracowników.

Prawidłowe nawodnienie i odżywienie organizmu to tak naprawdę zadanie każdego człowieka, i każdy czy to w procesie pracy czy poza nim powinien o nie zadbać bez względu na wydatek energetyczny, temperaturę czy regulujący te obszary przepis. Posiłki i napoje dla pracowników to tylko dodatek, na którym nie powinniśmy opierać podstawy funkcjonowania naszego organizmu. Szacuje się iż optymalną ilością jest około 8 szklanek dziennie, czyli odpowiednik około 2 litrów płynów wypijanych niedużymi ilościami gwarantującymi ich poprawne wchłonięcie przez organizm. Dodatek soli mineralnych, świeżego soku z pomarańczy lub cytryny to zestawienie wręcz idealne dla właściwego uzupełnienia elektrolitów i dobrego samopoczucia.

Jeśli potrzebujesz opracowania dla Twojej firmy wymaganej dokumentacji w zakresie profilaktycznych posiłków i napojów – skontaktuj się z nami.

Zapraszamy Cię również do naszego bezpłatnego newslettera – Poradnika Pracodawcy – w którym omawiamy zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej pomocy, ochrony danych osobowych i kadr. Zapisać się do newslettera możesz TUTAJ. Jeżeli sam planujesz dystrybucję własnego newslettera, polecamy polskiego dostawcę, z którego usług sami korzystamy – Getresponse – zapewniającego nie tylko świetne narzędzie ale także perfekcyjną obsługę klienta.

Opracowanie – Marek Mróz – Główny Specjalista ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

Niniejszy wpis nie jest sponsorowany. Poniżej zamieszczamy ciekawe linki afiliacyjne do najlepszych książek i poradników w zakresie Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Dokonując z nich zakupu, wesprzesz rozwój poradnika. Dziękujemy.

Pierwsza Pomoc – kupisz tutaj,

Podstawowe obowiązki pracownika i pracodawcy – kupisz tutaj,

Obowiązki pracodawcy w zakresie Bhp – kupisz tutaj.